Nieuwe uitbreiding van de verplichting tot elektronisch melden vanaf 1 december 2026
INFO: Algemene informatie over elektronisch melden is te vinden op de webpagina “Elektronisch melden (ERI)”.
Algemeen
Het elektronisch melden vereenvoudigt de gegevensuitwisseling tussen de schepen en de verkeersposten en zorgt voor een beter verkeers- en ongevallenmanagement. Artikel 12.01 van het Rijnvaartpolitiereglement (RPR) regelt de meldplicht voor sommige schepen en samenstellen: de schipper of een derde moet de bevoegde autoriteiten bepaalde gegevens over het schip of samenstel, de vervoerde goederen en de reis meedelen.
In 2010 is de Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CCR) begonnen met de geleidelijke invoering van de elektronische meldplicht op de Rijn voor bepaalde typen schepen en samenstellen.
Tijdens de plenaire vergadering op 13 juni 2024 heeft de CCR (bij Besluit 2024-I-12 
) ingestemd met de uitbreiding van de elektronische meldplicht tot een aantal nieuwe categorieën schepen, namelijk:
- een schip met een lengte van meer dan 86 m dat beschikt over één of meer laadruimen voor het vervoer van goederen,
- een schip dat een andere energiebron dan gasolie voor de voortstuwings- of hulpsystemen aan boord heeft, namelijk methanol, gasvormig waterstof en accumulatoren met een totale capaciteit van meer dan 500 kWh. Voor schepen met een systeem op vloeibaar aardgas (LNG) aan boord wordt de elektronische meldplicht gehandhaafd.
De inwerkingtreding van de uitgebreide meldplicht is voorzien op 1 december 2026.
Ter herinnering: om elektronisch te kunnen melden, moet de schipper software downloaden (zie hieronder bij “nuttige links”) en een account aanmaken. De CCR raadt schippers die dit nog niet gedaan hebben aan, om hier zo snel mogelijk werk van te maken.
FAQ – Veel gestelde vragen
In deze FAQ wordt het begrip “melding” gebruikt voor de situatie waarbij per marifoon contact wordt opgenomen met de autoriteiten. Het begrip “elektronische melding” houdt in dat er informatie verstuurd wordt langs elektronische weg zoals vastgelegd in ES-RIS.
Deel I: omvang meldplicht (schepen), sectoren, wanneer moet men melden
In welke zones geldt de elektronische meldplicht voor alle schepen en samenstellen die onder de elektronische meldplicht vallen?
De CCR heeft besloten dat de elektronische meldplicht geldt voor de internationale Rijn. De meldplicht geldt dus vanaf Gorinchem (Nederland, kmr. 952,50) tot aan de Mittlere Rheinbrücke in Bazel (Zwitserland, kmr. 166,53), maar ook van Pannerden (kmr. 867,50) tot Krimpen aan de Lek (kmr. 989,20).
Indien anders aangegeven, hebben de antwoorden in deze FAQ betrekking op de internationale Rijn. Het is mogelijk dat de voorschriften voor andere delen van de Rijn of voor andere vaarwegen anders zijn. Men moet dus altijd de voorschriften naleven die ter plekke van kracht zijn.
Voor welke schepen geldt al een meldplicht tot 30 november 2026?
In artikel 12.01 van het RPR is vastgelegd voor welke schepen een elektronische meldplicht geldt. Dit zijn de volgende schepen:
- schepen die goederen aan boord hebben waarvan het vervoer onder het ADN valt;
- tankschepen;
- schepen die containers vervoeren;
- schepen die langer zijn dan 110 m;
- hotelschepen;
- zeeschepen;
- schepen met een LNG-installatie aan boord;
- bijzondere transporten (zoals bedoeld in artikel 1.21).
Opgelet: bunkerschepen en bilgeboten (zoals gedefinieerd in punt 1.2.1 van het bij het ADN gevoegde reglement) vallen niet onder de elektronische meldplicht, behalve wanneer een daarvoor bevoegde autoriteit daar een andere beslissing over genomen heeft.
Verder moeten ook samenstellen zich elektronisch melden.
Welke schepen moeten zich nu ook elektronisch gaan melden na 1 december 2026?
Vanaf 1 december 2026 wordt de lijst van schepen waarvoor een elektronische meldplicht geldt volgens artikel 12.01 van het RPR als volgt gewijzigd:
- Wat de lengte betreft gaat de elektronische meldplicht gelden vanaf 86 meter, en wel voor schepen die over één of meer laadruim(en) voor het vervoer van goederen beschikken.
- Alle schepen die aan boord een voortstuwingssysteem hebben of een hulpvoortstuwing die bestemd is om met een andere energiebron aangedreven te worden dan gasolie zullen eveneens onder de meldplicht gaan vallen. Deze andere energiebronnen zijn LNG, methanol, gasvormig waterstof of batterijen als die een totale capaciteit hebben van meer dan 500 kWh.
De bunkerschepen en bilgeboten (zoals gedefinieerd in punt 1.2.1 van het bij het
ADN gevoegde reglement) blijven uitgezonderd van de meldplicht.
Waarom gaat er nu ook een meldplicht gelden voor schepen met een voortstuwingssysteem of hulpvoortstuwing die van een andere energiebron gebruik kunnen maken?
Als er een dergelijke installatie aan boord is vormt dit een specifiek risico, vooral bij brand, bij een aanvaring of ongeval. Deze informatie is dus belangrijk voor de redding- of interventiediensten die daar rekening mee moeten houden om alles in goede banen te kunnen leiden.
Naar wie moet de elektronische melding worden gestuurd?
De elektronische melding moet gestuurd worden naar de dienst die verantwoordelijk is voor de sector waar het schip vaart op het moment dat de melding elektronisch verzonden wordt (bijvoorbeeld: de verkeersposten van Tiel, Dordrecht, Wijk bij Duurstede of Nijmegen voor Nederland, de verkeerspost van Duisburg, de verkeerspost Oberwesel, de verkeerspost Gambsheim of die van Bazel).
Als ik me elektronisch gemeld heb, moet ik me dan ook melden per marifoon (VHF) bij de verkeerspost of een sluis?
Ja. De twee meldingen, per marifoon en elektronisch, vullen elkaar aan. In de sectoren waar men verplicht is om elektronisch te melden en bij een sluis, bij het binnenvaren of verlaten van een sector en bij de plaatsen met een meldplicht waar een B.11-bord staat, moet de schipper zich ook via de marifoon melden (op het daarvoor aangegeven kanaal). Hij moet de naam van zijn schip doorgeven en zijn scheepstype. Als het gaat om een samenstel moet de schipper voor elk vaartuig dat deel uitmaakt van het samenstel deze informatie verstrekken.
Wanneer moet ik mijn elektronische melding verzenden? Moet ik die verschillende keren verzenden, bijvoorbeeld telkens als ik een andere sector invaar?
In de sectoren waar de elektronische meldplicht geldt, moet u de elektronische melding meteen aan het begin en aan het einde van de reis verzenden.
Als de gegevens die u verzonden heeft, niet gewijzigd zijn, zal uw elektronische melding automatisch door de bevoegde autoriteiten worden doorgestuurd naar de volgende verkeerspost van de desbetreffende sector. De melding volgt u de hele reis, van de ene naar de andere sector, en u hoeft deze niet nog een keer te verzenden als u een andere sector invaart. U moet zich wel elke keer weer per marifoon melden.
Als de gegevens die u elektronisch verzonden heeft tijdens de reis echter veranderen, dan moet er meteen opnieuw een elektronische melding worden verzonden. Als de reis meer dan twee uur onderbroken wordt, moet de schipper deze onderbreking ook elektronisch melden en dan het begin en het einde van de onderbreking meedelen. Deze aanvullende of corrigerende meldingen moeten elektronisch verzonden worden naar de bevoegde autoriteit van de sector waar het schip of het samenstel zich bevindt op het moment dat de melding elektronisch verzonden wordt.
Wat moet de schipper doen als zijn samenstel tijdens de reis verandert en anders wordt samengesteld?
Als een van de gekoppelde schepen defect raakt of meteen door een ander moet worden vervangen, moet de schipper van het samenstel deze wijziging elektronisch meedelen aan de autoriteit die bevoegd is voor de sector waar het samenstel zich dan bevindt.
Mag de elektronische melding in plaats van door de schipper door iemand anders worden verzonden?
Ja, met uitzondering van gegevens over de plaats waar u zich bevindt, de vaarrichting en de diepgang. De melding per marifoon moet daarentegen altijd door de schipper worden gedaan. De schipper moet – voor zover van toepassing – de operator in de verkeerspost ook laten weten welke elektronische melding de laatste was en dus de melding is waarvan uit moet worden gegaan.
Wat wordt er in de context van het elektronisch melden onder “een reis” verstaan?
In de context van de elektronische melding betekent “reis” het traject dat een schip aflegt tussen de haven van vertrek en de haven van bestemming. De reis kan uit etappes bestaan, maar als het aantal personen aan boord verandert of de lading verandert, wordt dat als het einde van de reis beschouwd en begint er een nieuwe reis.
Deel II: software voor het elektronisch melden
Welk elektronisch formaat moet ik gebruiken om mijn meldingen elektronisch te verzenden?
Het formaat en de technische specificaties voor het verzenden van elektronische meldingen staan in deel IV van de Europese Standaard voor de River Information Services (
ES-RIS). Voor het verzenden van de elektronische meldingen zijn er echter verschillende softwareapplicaties die voldoen aan deze specificaties.
Hoe kom ik aan de software voor deze elektronische meldingen?
Meer informatie over de software voor het elektronisch melden kunt u vinden op onze website waar een aantal links staan. Er zijn verschillende softwareapplicaties die hiervoor gebruikt kunnen worden. Wel raden wij aan om te checken of de software die u wilt gebruiken, past bij het doel waarvoor u deze wilt inzetten (de sectoren waar u vaart, de toepasselijke wetgeving, het type schip of samenstel, etc.).
Waarom is het belangrijk om mijn meldsoftware regelmatig een update te geven?
Als er een software-update beschikbaar is, verschijnt er een mededeling van de meldsoftware op het scherm. Wij raden u aan om deze software-updates zo snel mogelijk te downloaden en te installeren om te voorkomen dat de ontvangende systemen de elektronische berichten die u verzendt niet correct kunnen verwerken.
De software voor het elektronisch melden moet namelijk in overeenstemming zijn met de regelgeving die van kracht is en deze regelgeving wordt regelmatig herzien. Deze wijzigingen kunnen betrekking hebben op de referentiegegevens (type schip, goederen), maar ook het formaat van de meldingen en verschillende technische aspecten. Als u uw software regelmatig update, bent u zeker dat u voldoet aan de geldende regelgeving.
Ik heb technische problemen bij het invoeren of verzenden van elektronische meldingen. Tot wie moet ik me wenden?
U kunt het beste contact opnemen met de helpdesk van de softwareleverancier.
Deel III: specifieke vragen of vragen met betrekking tot bepaalde sectoren
Kan de verkeerspost mij aangeven hoeveel blauwe kegels of blauwe lichten vereist zijn en of er voor mijn schip een samenladingsverbod geldt?
Nee. De schipper is verantwoordelijk voor de tekens die zijn schip of samenstel en de lading van zijn schip of samenstel betreffen.
Moet ik de vorige lading melden als mijn tankschip leeg is maar ik onderweg ben naar de volgende haven van bestemming?
Ja. De vorige lading kan van invloed zijn op de berekening van het aantal blauwe kegels dat uw schip moet voeren. U moet de vorige lading melden (en wel samen met het UN-nummer, de klasse en classificatiecode als het gaat om gevaarlijke goederen). Vul dan ‘0’ in voor het gewicht. In sommige software voor het elektronisch melden, zoals bijvoorbeeld BICS, is het ook mogelijk om een speciaal hokje hiervoor aan te vinken, namelijk “leeg van”.
Moet ik de diepgang in Nederland via de marifoon melden als ik uit Duitsland kom terwijl ik die daar al elektronisch gemeld heb?
Nee, het is niet nodig de diepgang per marifoon te melden als u een elektronische melding verzonden heeft. De elektronische melding bevat deze informatie en dat is geen informatie die u nog per marifoon moet doorgeven. Bovendien wordt de elektronische melding die u in Duitsland gedaan heeft, automatisch doorgegeven aan Nederland.
Als daarentegen de elektronische meldplicht niet voor u geldt en u niet vrijwillig een elektronische melding verzonden heeft, kan het zijn dat er verschillende keren tijdens uw reis per marifoon gevraagd wordt naar deze informatie.
Mag de medewerker van een verkeerspost mijn elektronisch verstuurde meldgegevens aan derden (bijvoorbeeld aan de scheepvaartpolitie) doorgeven?
De gegevens die verzonden worden, vallen onder de strenge voorschriften van de lidstaten met betrekking tot de gegevensbescherming (bij voorbeeld de Algemene Verordening Gegevensbescherming) en mogen dus alleen aan derden worden doorgegeven als dat in overeenstemming is met deze verplichtingen (bijvoorbeeld: bij averij aan de redding- en interventiediensten). Anoniem gemaakte gegevens mogen ook doorgegeven worden aan de instanties die verantwoordelijk zijn voor het opstellen van statistieken.
Ik vaar met mijn schip van Rotterdam naar Bazel en een deel van de lading zal geladen of gelost worden in Duisburg. Wat is dan mijn haven van vertrek en wat is mijn haven van bestemming?
De haven van Rotterdam is de haven van vertrek en Duisburg is de haven van bestemming. Daarna is er een nieuwe elektronische melding nodig met Duisburg als haven van vertrek en Bazel als haven van bestemming. Verschillende softwareapplicaties bieden de mogelijkheid om de gegevens over te nemen of etappes in te voeren, maar de regelgeving schrijft voor dat de schipper als hij zijn reis in Duisburg begint, de bevoegde autoriteit een elektronische melding moet zenden.
Ik vaar vanaf de Rijn de Moezel op of omgekeerd. Moet ik mij zowel bij de sluis van Koblenz als bij de verkeerspost Oberwesel melden?
Of u nu van de Rijn naar de Moezel vaart of omgekeerd, u moet zich altijd per marifoon melden bij de verkeerspost van Oberwesel als u bij het meldpunt “Koblenz Deutsches Eck” komt (zie artikel 12.01, zesde lid, van het RPR). De informatie die u elektronisch moet doorgeven aan Oberwesel wordt automatisch aan de sluis van Koblenz doorgegeven.
Waarom is het belangrijk om de verschillende etappes van mijn reis te melden en is het niet genoeg om alleen de haven van vertrek en de haven van bestemming te melden?
Aan de hand van de informatie voor elke etappe kan de reis worden gepland, met de tijdstippen waarop bepaalde plaatsen worden aangedaan. Deze informatie is van belang om de verkeersdrukte beter in te kunnen schatten en draagt dus bij tot een beter verkeersmanagement.
Pers
Persberichten
- Plenaire voorjaarszitting 2024
Persberichten over eerdere uitbreidingen kunt u vinden op de pagina “Persberichten”.
BICSmail
BICSmail wordt op verzoek van Rijkswaterstaat gepubliceerd door Bureau Telematica Binnenvaart.
Nuttige links
Meldsoftware
Autena - Leverancier van de software “ContainerPlanner”
Autena is de fabrikant van de software ‘ContainerPlanner’, een softwareprogramma dat specifiek ontwikkeld is voor het vervoer van containers door binnenvaartschepen. Deze software is ontwikkeld voor toepassing in de praktijk en biedt de schipper de mogelijkheid met een paar muis-clicks een stuwplan te maken. De software kan ook de stabiliteit van het schip berekenen overeenkomstig het stuwplan. Het biedt ook ondersteuning bij het vervoer van gevaarlijke goederen en berekent het aantal blauwe kegels overeenkomstig de ADN-voorschriften. ContainerPlanner maakt een elektronische melding die in alle opzichten voldoet aan de EDIFACT-Standaard voor elektronisch melden in de binnenvaart.
BICS – Binnenvaart Informatie en Communicatie Systeem
Deze website is bedoeld voor gebruikers van BICS en anderen die betrokken zijn bij elektronisch melden in de binnenvaart. Schippers, (binnenvaart)bedrijven, vaarwegbeheerders, ontwikkelaars van RIS-technologie en andere geïnteresseerden treffen op deze site alle informatie aan over het Binnenvaart Informatie en Communicatie Systeem en verder de toepassingen en standaarden die hiermee samenhangen.
Andere nuttige websites
RiverGuide
RiverGuide ondersteunt bij het plannen van de reis. Tijdens de vaart geeft RiverGuide alle relevante informatie over wat u onderweg tegen gaat komen. Of u nu op zoek bent naar de detailinformatie van bruggen of sluizen, doorvaarthoogten, bedieningstijden, marifoonkanaal of telefoonnummer, alles is duidelijk zichtbaar op uw scherm. Inzicht door de juiste informatie op het juiste moment. RiverGuide is beschikbaar voor iOS, Android en als webapplicatie. Met deze software kan men elektronische meldingen versturen als er maar één type lading vervoerd wordt die niet onder het ADN valt. De software is daarentegen niet geschikt voor containerschepen, noch voor samenstellen. Het is ook niet mogelijk om verschillende, tegelijkertijd vervoerde goederen te melden.
EuRIS – Europees portaal voor RIS-gegevens
Dankzij EuRIS kunt u gemakkelijk alle informatie vinden over de belangrijkste vaarwegen in Europa die u als schipper, reder of logistieke operator nodig heeft. U kunt uw schepen registreren en hun traject volgen. U kunt een melding ontvangen wanneer één van uw schepen een bepaald punt in het netwerk passeert en u kunt informatie opvragen over andere schepen, reizen en ladingen. En er zijn nog veel meer mogelijkheden. Als eigenaar van de gegevens bepaalt u zelf wie er toegang tot het systeem heeft.
ELWIS – Duits elektronisch informatiesysteem voor de waterwegen
Via de elektronische vaarweginformatiedienst ELWIS wordt alle scheepvaartrelevante informatie voor de Duitse federale waterwegen gepubliceerd. Deze informatie is bedoeld om de veiligheid op het water te verhogen en de planning van reizen te vereenvoudigen. Bijzonder aan de publicaties in ELWIS is dat alle relevante informatie hier centraal beschikbaar is. Alle gepubliceerde informatie in ELWIS wordt regelmatig aan een kwaliteitsborgingsproces onderworpen om te zorgen dat de inhoud juist, actueel en volledig is. In ELWIS staat ook de abonnementsformule ELWIS-Abo ter beschikking. Gebruikers kunnen zich via deze service abonneren op bepaalde informatie uit ELWIS en deze afhankelijk van hun persoonlijke instellingen automatisch ontvangen per e-mail. Alle informatie die wordt gepubliceerd via ELWIS en ELWIS-Abo wordt gratis verstrekt door de Wasserstraßen- und Schifffahrtsverwaltung des Bundes (WSV), de Duitse waterweg- en scheepvaartdienst.
e-RIS - Informatiesysteem voor de Bovenrijn
e-RIS is een informatieportaal voor de binnenvaart voor het gedeelte van de Rijn tussen Bazel en Lauterbourg. Dit meertalige portaal (in Frans, Duits, Nederlands en Engels) biedt verkeersinformatie (waaronder het aantal schepen in elk stuwpand en de geschatte wachttijd bij elke sluis), waterstanden, vrije doorvaarthoogte, beschikbaarheid en stremming van sluiskolken en berichten aan de scheepvaart. De kenmerken van de kunstwerken zijn ook beschikbaar: sluizen, bruggen, kades, ligplaatsen… (contactgegevens, afmetingen, beperkingen en beschikbare diensten). Al deze informatie wordt aangeboden in de vorm van tabellen, maar ook op een interactieve kaart. Voor elk geïdentificeerd schip wordt de geschatte aankomsttijd aangegeven, waarbij deze informatie alleen toegankelijk is voor rechthebbenden (volgens de bepalingen van de AVG).
RPIS – Rhine Port Information System (RheinPorts)
RPIS (Rhine Port Information System) is een communautair systeem voor meerdere havens in de Rijnvaart. Het doel is de binnenvaart en havens met elkaar te verbinden om zo alle spelers op efficiëntere wijze te integreren in de logistieke ketens. RPIS is een planning- en informatiesysteem voor de binnenhavens en multimodale logistieke clusters op de Rijn en in het Europese achterland.
